GORINCHEM – In een knekelput naast de Grote Kerk liggen twee schedels. Een archeoloog haalt ze voorzichtig uit de zware klei. Hij merkt op dat het waarschijnlijk mannen zijn en wijst op de vorm van de oogkassen en wenkbrauwen. Een paar meter verder zijn archeologen bezig met het blootleggen van een graf. De graven zijn gevonden toen de gemeente vorig jaar een bluswaterleiding aan wilde leggen. Volgens Hans van Breugel van de gemeente is dit archeologisch onderzoek nodig vóórdat de leiding aangelegd kan worden.
Graven in de graven, team van archeologen aan het werk bij de Grote Kerk
Zware klei
Rondom de kerk heeft van de dertiende eeuw tot 1830 een begraafplaats gelegen. Alleen de strook die nodig is voor de waterleiding wordt nu onderzocht, tot ongeveer een meter diep. Het veldwerk wordt gedaan door zeven archeologen en enkele vrijwilligers van Hollandia uit Zaandijk. Voorzichtig graven ze de grond af. De graven worden schoongemaakt met een troffel en schep. Hier geen Indiana Jones-taferelen. Archeologisch onderzoek in Nederland is vooral graven in de zware klei. Gelukkig zit het weer mee tijdens het veldwerk. De archeologen vinden geen sieraden of potscherven, zo weet Eliza van Rooijen.
Oost-west richting
Er is ook weinig verschil te zien tussen de graven, ze zijn allemaal even groot. Ook de kisten zijn vergelijkbaar. Arm en rijk liggen door elkaar. Het is aan de grondlagen moeilijk te zien hoe oud de graven zijn. Op begraafplaatsen wordt vaak in verschillende periodes door elkaar begraven. Alleen met hele kostbare technieken is dan te achterhalen hoe oud een graf is. De graven liggen allemaal in oost-west richting. Van Rooijen : “Dat heeft te maken met het christelijke verhaal over de jongste dag. De mensen liggen met hun voeten naar het oosten, zodat ze op de jongste dag bij het herrijzen met hun gezicht naar het oosten staan. Geestelijken liggen andersom zodat zij op de jongste dag naar hun volgelingen kijken.
Onderzoek
Alle vondsten worden nauwkeurig gefotografeerd en de details vastgelegd op tekeningen. Dan worden de botten en skeletten uit de grond gehaald. Een fysisch antropoloog onderzoekt de skeletten op leeftijd, geslacht en eventuele ziektes. Resten van de grafkist kunnen aanwijzingen geven over de periode waarin iemand geleefd heeft. Alles wordt onderzocht en gedocumenteerd. Vervolgens worden alle gevonden skeletten en botten herbegraven op de algemene begraafplaats.
Kicky Daoud
Gorcumse Courant
28 mei 2008